Տեղի է ունեցել «Երեխաների պաշտպանության ամրապնդումը Հայաստանում» խորագրով համաժողովը՝ կազմակերպված Եվրոպայի խորհրդի «Հայ երեխաների իրավունքների պաշտպանությունը հետկոնֆլիկտային համատեքստում» ծրագրի շրջանակում

Համաժողովի շրջանակում անցկացվել են երեք պանելային քննարկումներ, այդ թվում՝ «Եվրոպական չափանիշներին համապատասխան երեխաների պաշտպանության ինտեգրված համակարգի ձևավորում» թեմայով քննարկումը, որի ընթացքում որպես բանախոս հանդես է եկել ՀՀ ԱՆ «Իրավական կրթության և վերականգնողական ծրագրերի իրականացման կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի տեղակալ Սյուզաննա Մակյանը։

Սյուզաննա Մակյանը ներկայացրել է Արդարադատության նախարարության կողմից ձեռնարկված միջոցառումները՝ երեխաների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում միջազգային և եվրոպական չափանիշների ներդրման ուղղությամբ, ինչպես նաև անդրադարձել է Լանզարոտեի կոնվենցիայի և ՄԱԿ-ի Երեխայի իրավունքների կոմիտեի դիտարկումների հիման վրա իրականացված աշխատանքներին։

Սյուզաննա Մակյանն անդրադարձել է գործող Քրեական օրենսգրքում ամրագրված անչափահասների մասնակցությամբ իրականացվող գործողությունների առանձնահատկություններին քննչական գործողությունների ժամանակ և դատավարությունների ընթացքում, առանձնացնելով Քրեական դատավարության օրենսգրքի 212-րդ հոդվածում ամրագրված անչափահասի, անգործունակի կամ հոգեկան առողջության խնդիր ունեցող անձի մասնակցությամբ քննչական գործողություններում որակավորված հոգեբանի ներգրավման պահանջը։ Ընդգծել է նաև, որ գործող օրենսդրությունը չի սահմանում հոգեբանին ներկայացվող իրավունքներն ու պարտականությունները, ինչպես նաև բացակայում է հոգեբանների մասնակցության համակարգված մեխանիզմը, միաժամանակ ավելացնելով, որ ներկա պահին մշակվում է օրենգրքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենսդրական փաթեթը:

Ներկայացվել են Քրեական դատավարության օրենսգրքի 28-րդ հոդվածի դրույթների կիրառման արդյունքում երեխաների անձնական տվյալների պաշտպանության ոլորտում ի հայտ եկող ռիսկերն ու մարտահրավերները։

Սյուզաննա Մակյանը խոսել է նաև տվյալների հավաքագրման, համափարփակ գործիքակազմ ունենալու մասին՝ նշելով միջգերատեսչական համագործակցության անհրաժեշտությունը։

Իր ելույթում բանախոսը առանձնահատուկ շեշտադրել է քաղաքացիական հասարակության ներգրավման և համակարգված միջգերատեսչական համագործակցության կարևորությունը՝ երեխաների համար անվտանգ և պաշտպանված միջավայր ապահովելու հարցում։

Սյուզաննա Մակյանը անդրադարձել է նաև Արդարադատության նախարարության նախաձեռնությամբ ստեղծված «Անչափահասների արդարադատության խորհուրդի» գործունեությանը՝ շեշտելով, որ խորհրդի նիստերի արդյունքում վերհանվել և քննարկվել են անչափահասների իրավունքներին վերաբերող բազմաթիվ հիմնախնդիրներ, որոնց մի մասը ստացել է կոնկրետ լուծում։

Որպես հաջողված փորձ ներկայացվել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հայաստանյան գրասենյակի աջակցությամբ և համագործակցությամբ իրականացված 4-ամսյա իրազեկման ծրագիրը՝ ուղղված անչափահասների շրջանում առցանց հանցագործությունների կանխարգելմանը (անկախ նրանից՝ անչափահասը հանդիսանում է իրավախախտ կամ զոհ), որում ընդգրկված են եղել Երևանի, Գեղարքունիքի և Լոռու մարզերի 432 սովորող և 27 ուսուցիչ։

Ներկայացվել են նաև «Իրավական կրթության և վերականգնողական ծրագրերի իրականացման կենտրոնի» կողմից իրականացված վերապատրաստման ծրագրերը, այդ թվում՝ «Քննիչների, ոստիկանների և արդարադատությանն առնչվող երեխաների հետ աշխատող մասնագետների գործունեության զարգացմանն ուղղված» և «Բարնահուսի մոդելի կիրառման համար մասնագետների կարողությունների զարգացման» դասընթացները։ Դրանց շրջանակում վերապատրաստվել են ՀՀ դատախազության, քննչական կոմիտեի, ոստիկանության, հարկադիր կատարման ծառայության, պրոբացիայի ծառայության, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության և ՏԻՄ սոցիալական աշխատողներ ու հոգեբաններ։ Յուրաքանչյուր ծրագրի շրջանակում վերապատրաստվել է շուրջ 120 մասնագետ։

Քննարկումներն ուղեկցվել են մասնակիցների հարցադրումներով, դիտարկումներով և առաջարկություններով՝ ոլորտում առկա խնդիրների հաղթահարման և արդյունավետ համագործակցության մեխանիզմների զարգացման ուղղությամբ։

Նշենք նաև, որ Կենտրոնի Արդարադատության հետ առնչվող անչափահասների վերասոցիալականացման և վերականգնողական ծրագրերի իրականացման և համակարգման բաժնի պետ Օվսաննա Բաղդասարյանը մասնակցել է «Փախստական և միգրանտ երեխաներ» ՀԵԼՓ առցանց դասընթացին և ստացել դասընթացը հաջողությամբ ավարտելու վկայական։